Η ιστορία και κατασκευή του βιολιού

Το βιολί είναι έγχορδο μουσικό όργανο, συνήθως με τέσσερις χορδές κουρδισμένες σε πέμπτες καθαρές

Η λέξη “βιολί” προέρχεται από τη Λατινική Λέξη vitula που σημαίνει έγχορδο όργανο ή “μόσχος”/ “δαμαλίς” (υπάρχει μια πιθανότητα οι δύο αυτές λέξεις να συγγενεύουν ετυμολογικά για το λόγο ότι οι πρώτες χορδές του βιολιού προέρχονταν από έντερα βοοειδών). Το ρήμα “vitulare” σήμαινε “τραγουδώ” ή “ευφραίνομαι”. Η λέξη “vitula” εξελίχθηκε στην παλιά Γαλλική λέξη “vielle” που έγινε “vyell” το Μεσαίωνα.. Το “vyell” έγινε “viol” και τελικά “violon” ως ονομασία γένους της οικογένειας του βιολιού. Ο όρος “violon” απαντάται για πρώτη φορά σε ένα χειρόγραφο του 1523, ενώ πιο πριν ο ίδιος όρος χρησιμοποιείτο για να υποδείξει διαφορετικά όργανα.

Τα πρώτα έγχορδα όργανα ήταν κυρίως νυκτά (παίζονταν με το χέρι, χωρίς δοξάρι), όπως η αρχαιοελληνική “λύρα”. Τα έγχορδα με δοξάρι πιθανότατα προέρχονται από την Κεντρική Ασία. Τούρκοι και Μογγόλοι ιππείς από την Κεντρική Ασία ήταν, το πιθανότερο, οι πρώτοι βιολονίστες στον κόσμο. Τα δίχορδα όρθια βιολιά τους είχαν χορδές από τρίχες αλόγου, όπως και τα δοξάρια τους.
Πιστεύεται ότι αυτά τα όργανα διαδόθηκαν στην Κίνα, την Ινδία, τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τη Μέση Ανατολή. Το βιολί στη σημερινή του μορφή εμφανίστηκε τον 16ο αιώνα στην Ιταλία.

Οι μαρτυρίες για το πρώτο τετράχορδο βιολί, όπως το σύγχρονο, αποδίδουν την κατασκευή του στον Andrea Amati το 1555, αλλά η χρονολογία είναι αμφίβολη. Η ύπαρξη άλλων βιολιών χρονολογείται σαφώς νωρίτερα, αλλά είχαν μόνο τρείς χορδές και ονομάζονταν “violetta”. Το βιολί σημείωσε άμεση επιτυχία.

Το παλαιότερο σωζόμενο βιολί, γνωστό και ως Charles IX, χρονολογείται το 1560 και είναι ένα από τα 24 βιολιά, τα οποία παρήγγειλε ο Γάλλος βασιλιάς Κάρολος ο ένατος στον Andrea Amati.

Σημαντικές αλλαγές στην κατασκευή του βιολιού έλαβαν χώρα το 18ο αιώνα, κυρίως στο μάκρος και τη γωνία του μπράτσου.

Μέχρι τη σημερινή ημέρα, όργανα από την αποκαλούμενη Χρυσή Εποχή στην κατασκευή του βιολιού, όπως αυτά του Stradivari και του Guameri del Gesù, είναι τα πιο περιζήτητα από συλλέκτες και βιολονίστες. Το ποσό ρεκόρ που έχει δοθεί ποτέ για αγορά βιολιού είναι 11 εκατομμύρια 400 χιλιάδες ευρώ, για το γνωστό βιολί Stradivari “Lady Blunt” στις 20 Ιουνίου 2011.

Ο πρώην ιδιοκτήτης, η εταιρεία Nippon Music Foundation με έδρα την Ιαπωνία, έβγαλε σε δημοπρασία το συγκεκριμένο βιολί, προκειμένου τα έσοδα της πώλησης του να διατεθούν για την ανακούφιση των πληγέντων από το σεισμό της 11ης Μαρτίου 2011 και του τσουνάμι που ακολούθησε. Ο αγοραστής παραμένει ανώνυμος. Ένα τυπικό βιολί αποτελείται από το σώμα (σκάφος), το μπράτσο που καταλήγει στον κοχλία, τα κλειδιά, το χορδοστάτη, πάνω στον οποίο στηρίζονται οι χορδές, τον καβαλάρη, που μεταφέρει, με τη βοήθεια της ψυχής (λεπτό ραβδάκι κάτω από τον καβαλάρη) τις ταλαντώσεις των χορδών στο σκάφος και τις χορδές.

Το χαρακτηριστικό ηχόχρωμα κάθε βιολιού εξαρτάται από το ξύλο, από το οποίο είναι φτιαγμένο, το πάχος του ξύλου καθώς και το βερνίκι το οποίο καλύπτει την εξωτερική επιφάνεια του οργάνου. Το βερνίκι και ειδικά το ξύλο βελτιώνονται με τον καιρό, και αυτός είναι ο λόγος που κάνει τα παλαιότερα βιολιά τόσο περιζήτητα. Το ξύλο που χρησιμοποιείται παραδοσιακά στην κατασκευή του βιολιού είναι το μαόνι, το σφενδάμι και το έλατο, το κάθε ένα για διαφορετικά μέρη του οργάνου. Οι πρώτες χορδές φτιάχτηκαν από έντερα προβάτου, τα οποία ξέραιναν, έστριβαν και τέντωναν. Τον 19ο αιώνα, οι πιο μπάσες χορδές άρχισαν να καλύπτονται με μεταλλικές περιελίξεις. Σήμερα, οι χορδές φτιάχνονται κυρίως από συνθετικό υλικό, επικαλυμμένο με μέταλλο, ή από ατσάλι. Η τιμή των χορδών διαφέρει σημαντικά, ανάλογα με το υλικό που χρησιμοποιείται. Οι φυσικές χορδές από έντερα, με ή χωρίς μεταλλικό επικάλυμμα, είναι οι πιο ακριβές. Η ποιότητα του ήχου είναι διαφορετική, ανάλογα με την ποιότητα της χορδής.

Το βιολί παίζεται με δοξάρι, ένα ραβδί/τόξο με μια κορδέλα από 150-250 τρίχες αλόγου τεντωμένη ανάμεσα στις δύο άκρες του. Πιο οικονομικά δοξάρια αποτελούνται από συνθετικές ίνες. Ένα συνηθισμένο δοξάρι έχει μήκος 75 εκατοστά. Οι τρίχες του δοξαριού αλείφονται με κολοφώνιο (μια στέρεη μορφή ρητίνης/ρετσινιού, ημιδιάφανο, με χρώμα του ποικίλλει από κίτρινο ως μαύρο)

Οι μικροί μαθητές χρησιμοποιούν συνήθως χρησιμοποιούν μικρότερα όργανα από τους ενήλικες (αν το κανονικό έχει μήκος 35 εκατοστά περίπου, μικρότερα μεγέθη βγαίνουν σε 33 ή 30 εκατοστά.) Ιδιαίτερα μικρά μεγέθη χρησιμοποιούνται στη μουσικοπαιδαγωγική μέθοδο Suzuki για παιδιά 3 χρονών ή και μικρότερα.

Τα ηλεκτρικά βιολιά έχουν ένα μαγνήτη που μετατρέπει την ταλάντωση της χορδής σε ηλεκτρικό σήμα. Ένα καλώδιο ή πομπός στέλνει το σήμα σε ενισχυτή. Συνήθως τα ηλεκτρικά βιολιά κατασκευάζονται εξ αρχής μ’ αυτές τις προδιαγραφές, υπάρχει, όμως, και η δυνατότητα της προσθήκης μαγνήτη σε ένα κοινό ακουστικό βιολί. Τα πρώτα ηλεκτρικά βιολιά κατασκευάστηκαν το 1928.

Επικοινωνήστε με το Ωδείο Όπερα Αθηνών στο τηλέφωνο 210 8678239 ή συμπληρώστε την παρακάτω φόρμα και θα σας καλέσουμε για να συζητήσουμε οποιαδήποτε πληροφορία χρειάζεστε

Γράψτε το επώνυμό σας με κεφαλαία γράμματα *

Γράψτε το όνομά σας με κεφαλαία γράμματα *

Γράψτε το τηλέφωνό σας (αν θέλετε να γράψετε περισσότερα από ένα τηλέφωνα, διαχωρίστε τα με ένα κόμμα) *

Γράψτε το email σας *

Αν θέλετε, μπορείτε να επιλέξετε το παρακάτω κουτί για να λαμβάνετε ενημερώσεις στο email σας από τους εκπαιδευτικούς φορείς που ανήκουν στον Εκπαιδευτικό Όμιλο ΕΥΔΟΚΙΜΟΣ. Αν δεν θέλετε, απλώς δεν το επιλέγετεΕπιθυμώ να στέλνουν ενημερώσεις στο email που δήλωσα παραπάνω, οι εκπαιδευτικοί φορείς που ανήκουν στον Εκπαιδευτικό Όμιλο ΕΥΔΟΚΙΜΟΣ (αν δεν επιθυμείτε να λαμβάνετε ενημερώσεις, μπορείτε να μας ζητήσετε να αφαιρεθείτε από τη λίστα, από την πρώτη κιόλας ενημέρωση που θα λάβετε)

Πολιτική απορρήτου *

Συμφωνώ να χρησιμοποιήσετε τα παραπάνω στοιχεία, τα οποία δηλώνω ότι είναι δικά μου, για να επικοινωνήσετε μαζί μου. Επίσης, έχω διαβάσει και συμφωνώ με τους όρους της πολιτικής απορρήτου.

Υποβολή